Het menselijk lichaam is een fascinerende machine die zelfs terwijl we slapen actief is. Tijdens bepaalde fasen van de slaap, vooral in de lichte slaap, blijft onze spierspanning actief, wat ons helpt om enige ongemakken te voelen en van positie te veranderen. Ditzelfde systeem voorkomt dat we uit bed vallen, dankzij de perceptie van de grens die ons bed ons biedt.
Naarmate we dieper in de REM-slaap komen, verandert de situatie. In deze diepe fase neemt de spierspanning aanzienlijk af. Volgens de neuroloog Natália Mota van de UFRJ, «wordt de slaap zo diep dat de spierspanning afneemt, behalve in de spieren die de oogbewegingen controleren, die in een fase van snelle beweging komen».
Het mysterie van de immobiliteit in de REM-slaap
Tijdens de REM-slaap, hoewel de hersenen zeer actief zijn en dromen, blijft het lichaam immobiel. Dit komt door een mechanisme dat het verzenden van signalen naar de spieren inhibeert, waardoor we levendige dromen kunnen ervaren zonder ons te bewegen. Mota legt uit dat «de neuronen de afgifte van signalen vanuit het ruggenmerg inhiberen, waardoor de spierspanning vermindert. Dit stelt de hersenen in staat om een motorische ervaring te hebben zonder de werkelijke bewegingen te activeren».
Het is interessant op te merken dat uit bed vallen een fenomeen is dat vaker voorkomt bij kinderen. Dit komt omdat zij, naast dat ze ’s nachts meer bewegen, hun gevoel voor ruimte nog niet volledig ontwikkeld hebben. Ondertussen vermijden volwassenen, met een betere controle over hun eigen lichaam tijdens de slaap, meestal dit soort ongelukken.
Dus de volgende keer dat je midden in de nacht wakker wordt, herinner je dan dat je lichaam hard werkt om je veilig en comfortabel in je bed te houden.