Heb je wel eens nagedacht over die kleine woorden die je vaak in het midden van een gesprek gebruikt? Woorden zoals «oh», «mm-hmm» en «eh?» lijken misschien onbeduidend, maar in werkelijkheid zijn ze fundamentele hulpmiddelen die de stroom van onze gesprekken behouden. Lange tijd hebben taalkundigen ze afgedaan als onnodig geluid, maar de waarheid is dat ze een cruciale rol spelen in de communicatie.
Onlangs hebben enkele studies onthuld dat deze interjecties functioneren als verkeersborden op de weg van de dialoog. Ze markeren pauzes, geven aan dat iemand aandacht schenkt of zelfs dat er een gebrek aan begrip is dat moet worden aangepakt. Mark Dingemanse, een taalkundige van de Radboud Universiteit in Nederland, stelt dat deze woorden essentieel zijn voor de menselijke taal en, curieus genoeg, een van de meest uitdagende aspecten zijn voor kunstmatige intelligentie om te beheersen.
De kracht van kleine geluiden
Door de geschiedenis heen heeft de studie van taal zich voornamelijk gericht op schrijven, maar de beschikbaarheid van opnames van gesprekken heeft onderzoekers in staat gesteld om de spraak dieper te verkennen. Bij het doen hiervan hebben ze zich gerealiseerd dat interjecties een alomtegenwoordige deel van het dagelijkse discours zijn. Volgens Dingemanse is één op de zeven uitgesproken uitdrukkingen een interjectie, wat betekent dat ze gemiddeld elke 12 seconden verschijnen. Dit suggereert dat we ze echt nodig hebben.
Interjecties hebben de capaciteit om de dialoog te reguleren. Bijvoorbeeld, wanneer iemand «oh» zegt, geeft hij aan dat hij een moment nodig heeft om na te denken, terwijl een «eh?» van de andere persoon kan aangeven dat er iets niet begrepen is en dat de communicatie gecorrigeerd moet worden. Een studie in 31 talen toonde aan dat alle talen een korte lettergreep gebruiken die lijkt op «eh?» als een signaal voor reparatie.
Bovendien dienen interjecties ook als voortzetters, zoals het beroemde «mm-hmm», dat aangeeft dat de luisteraar geïnteresseerd is en wil dat de spreker doorgaat. In het geval van gebarentaal kunnen voortzetters anders worden uitgedrukt, maar ze blijven essentieel voor het behoud van de vloeiendheid van het gesprek.
Dingemanse deelt dat het juiste gebruik van deze interjecties de kwaliteit van de verhalen die worden verteld kan beïnvloeden. In een klassiek experiment resulteerden luisteraars die geen signalen gaven dat ze aan het luisteren waren in minder uitgewerkte verhalen. Dit bewijst dat deze kleine woorden betekenisvoller zijn dan ze lijken.
Interjecties helpen ook om de context en verwachtingen in een gesprek vast te stellen. Wanneer iemand «Wauw!» zegt, kan hij aangeven dat hij meer details wil, terwijl een «Aha!» kan suggereren dat hij geen verdere informatie meer nodig heeft. Deze subtiliteiten zijn essentieel om de stroom van het gesprek en de intenties van elke deelnemer te begrijpen.
Samenvattend, hoewel we interjecties vaak over het hoofd zien, zijn ze een vitaal onderdeel van onze taal en communicatie. Ze vergemakkelijken niet alleen de interacties, maar zijn ook een reflectie van onze interpersoonlijke relaties en onze vaardigheden om met anderen te verbinden.