Czy zastanawiałeś się nad tymi małymi słowami, które często wypowiadasz w trakcie rozmowy? Słowa takie jak „oh”, „mm-hmm” i „eh?” mogą wydawać się nieistotne, ale w rzeczywistości są fundamentalnymi narzędziami, które utrzymują płynność naszych rozmów. Przez długi czas językoznawcy lekceważyli je jako zbędny hałas, ale prawda jest taka, że odgrywają one kluczową rolę w komunikacji.
Ostatnio niektóre badania ujawniły, że te interjekcje działają jak znaki drogowe na drodze dialogu. Wyznaczają pauzy, wskazują, że ktoś zwraca uwagę lub nawet, że istnieje brak zrozumienia, który należy rozwiązać. Mark Dingemanse, językoznawca z Uniwersytetu Radboud w Holandii, twierdzi, że te słowa są niezbędne dla ludzkiego języka i, co ciekawe, są jednym z najtrudniejszych aspektów do opanowania przez sztuczną inteligencję.
Moc małych dźwięków
Na przestrzeni historii badania języka koncentrowały się głównie na piśmie, ale dostępność nagrań rozmów pozwoliła badaczom zgłębić mowę w sposób głębszy. Dzięki temu zdali sobie sprawę, że interjekcje są wszechobecnym elementem codziennej mowy. Według Dingemanse’a jedna na siedem wypowiadanych fraz to interjekcje, co oznacza, że pojawiają się średnio co 12 sekund. To sugeruje, że naprawdę ich potrzebujemy.
Interjekcje mają zdolność regulowania dialogu. Na przykład, gdy ktoś mówi „oh”, wskazuje, że potrzebuje chwili na przemyślenie, podczas gdy „eh?” z drugiej strony może sygnalizować, że coś nie zostało zrozumiane i komunikacja musi zostać poprawiona. Badanie w 31 językach pokazało, że wszystkie języki używają krótkiej sylaby podobnej do „eh?” jako sygnału naprawczego.
Co więcej, interjekcje służą również jako kontynuatory, jak słynne „mm-hmm”, które wskazuje, że słuchacz jest zainteresowany i chce, aby mówca kontynuował. W przypadku języków migowych kontynuatory mogą być wyrażane w inny sposób, ale nadal są kluczowe dla utrzymania płynności rozmowy.
Dingemanse podkreśla, że odpowiednie użycie tych interjekcji może wpływać na jakość opowiadanych historii. W klasycznym eksperymencie słuchacze, którzy nie dawali sygnałów, że słuchają, skutkowali mniej rozwiniętymi relacjami. To dowodzi, że te małe słowa są bardziej znaczące, niż się wydaje.
Interjekcje pomagają również ustalić kontekst i oczekiwania w rozmowie. Gdy ktoś mówi „Wow!”, może wskazywać, że chce więcej szczegółów, podczas gdy „Aha!” może sugerować, że nie potrzebuje już więcej informacji. Te subtelności są niezbędne do zrozumienia płynności rozmowy i intencji każdego uczestnika.
Podsumowując, chociaż często pomijamy interjekcje, są one istotnym składnikiem naszego języka i komunikacji. Nie tylko ułatwiają interakcje, ale także odzwierciedlają nasze relacje międzyludzkie i umiejętności łączenia się z innymi.