Media społecznościowe są gorącym źródłem informacji, ale nie wszystkie są poprawne. Niedawne badanie Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej wykazało, że treści na TikToku dotyczące Zaburzenia Deficytu Uwagi z Hiperaktywnością (ADHD) prowadzą wielu młodych ludzi do błędnego autodiagnozowania się. Według badaczy, prawie połowa objawów wymienionych w najpopularniejszych filmikach nie zgadza się z kryteriami diagnostycznymi stosowanymi przez profesjonalistów z zakresu zdrowia.
Naukowcy przeanalizowali 100 najczęściej oglądanych filmików o ADHD na TikToku, które łącznie mają ponad 500 milionów wyświetleń. Wnioski są alarmujące: wiele z opisywanych objawów nie odpowiada temu, co rzeczywiście definiuje zaburzenie. Może to prowadzić do nieporozumień i błędnych autodiagnoz wśród użytkowników, zwłaszcza wśród młodszych, którzy są głównymi konsumentami tego typu treści.
Zjawisko dezinformacji
Jednym z powodów tej dezinformacji są osobiste doświadczenia twórców treści. Wielu z nich może dzielić się cechami ze swojego życia, przedstawiając je jako wspólne dla wszystkich osób z ADHD. Jednak nie odzwierciedla to rzeczywistości, ponieważ niektóre z tych zachowań mogą być normalne u osób bez zaburzenia.
Wpływ jest znaczący. Według badania, im więcej treści związanych z ADHD konsumuje młody dorosły, tym bardziej prawdopodobne jest, że przeszacuje rozpowszechnienie zaburzenia w populacji i intensywność jego objawów. Szacuje się, że ADHD dotyczy 5% dzieci i młodzieży oraz 3% dorosłych, ale percepcja społeczna może być zniekształcona przez ilość dostępnych błędnych informacji.
Aby przeprowadzić to badanie, dwóch ekspertów oceniło prawdziwość 100 najpopularniejszych filmików o ADHD. Następnie przeprowadzono wywiady z 843 młodymi studentami, aby ocenili dziesięć filmików: pięć uznanych przez psychologów za najbardziej informacyjne oraz pięć, które zawierały najwięcej dezinformacji. Wyniki pokazały, że najbardziej dokładne filmiki otrzymały średnią ocenę 3,6 na 5 od specjalistów, podczas gdy młodzi ludzie przyznali im tylko 2,8 gwiazdek. W przeciwieństwie do tego, mniej informacyjne filmiki uzyskały średnią ocenę 1,1, z oceną 2,3 od młodych ludzi.
Media społecznościowe mają potencjał, aby pozytywnie przyczynić się do zdrowia psychicznego, rozpowszechniając cenne informacje i zwiększając świadomość potrzeby szukania pomocy profesjonalnej. Jednak mogą również propagować błędne autodiagnozy i wzmacniać stygmatyzację.
Jak zauważa Vasileia Karasavva, główna autorka badania, „TikTok może być potężnym narzędziem do zwiększania świadomości i redukcji stygmatyzacji, ale ma też swoją ciemną stronę”. Osobiste doświadczenia mają wpływ, ale bez odpowiedniego kontekstu mogą prowadzić do nieporozumień dotyczących ADHD i zdrowia psychicznego w ogóle.